Soms hebben jongvolwassenen met TOS hulp nodig bij hun stap naar zelfstandigheid. Bijvoorbeeld de stap naar zelfstandig wonen en werken. Hulp van bekenden of juist van organisaties. Het kan een zoektocht zijn om passende hulp te vinden. Welke hulp is er beschikbaar?
Zelfstandig wonen
Wil je kind met TOS op zichzelf gaan wonen? Dat is een grote stap voor elk kind en elke ouder. Als je TOS hebt kan de stap nog groter zijn. Jongvolwassenen met TOS wonen minder vaak op zichzelf en vaker bij hun ouders. Soms door de krappe woningmarkt en hoge kosten. Of ze hebben nog te weinig zelfvertrouwen om op zichzelf te wonen.
Veel informatie over wonen is lastig te begrijpen. Bijvoorbeeld informatie over hoe je je inschrijft bij een woningbouw-vereniging. Of informatie over huurtoeslag. Je kind heeft daarom misschien extra hulp nodig bij de stap naar zelfstandig wonen.
TIPS
Van jongvolwassenen met TOS die al op zichzelf wonen voor mensen met TOS:
- Vraag hulp bij het zoeken en ‘vertalen’ van informatie
- Laat iemand meekijken en meehelpen als je oefent om nieuwe dingen te leren.
- Zoek een eigen plekje, maar ga af en toe bij je ouders eten
Ook als jongvolwassenen met TOS al op zichzelf wonen kunnen ze meer hulp nodig hebben. Bijvoorbeeld in de huishouding of bij de administratie. Een klein deel van de jongvolwassenen krijgt hierbij professionele hulp.
Ik denk wel dat dat ik iemand nodig heb die af en toe met me mee kijkt naar de verzekering of hoe pak ik dat aan en hoe gaat het nu. … ik denk misschien iemand die ik niet ken, maar wel die van diegene is die af en toe en vaker dit doet, die vaak langs komt ook bij andere mensen thuis.
Het aanbod van hulp verschilt per gemeente. Op de website van de gemeente kun je informatie vinden over het hulpaanbod. Bijvoorbeeld als je zoekt op ‘zorg en ondersteuning’ of ‘hulp en ondersteuning’ of ‘WMODe WMO regelt hulp voor burgers. Het is een afkorting van Wet maatschappelijke ondersteuning.’ Je kan de gemeente ook bellen of mailen om te vragen welke hulp er mogelijk is.
Geschikte hulp… ik moet het toch echt uitzoeken. Het is een speld in een hooiberg waar ik naar zoek, en die kan je niet één, twee, drie vinden.
TOSportret Julia:
Werken
Mensen met TOS hebben gemiddeld een lagere opleiding dan mensen zonder TOS. En ze maken hun opleiding vaker niet af. Jongvolwassenen met TOS werken vaker in deeltijd-banen. Een kleine groep werkt als vrijwilliger of in de dagbesteding.
Werken kan erg vermoeiend zijn voor mensen met TOS. Er kunnen bijvoorbeeld veel prikkels zijn op de werkvloer. Of het tempo van collega’s ligt te hoog. En vergaderingen zijn soms lastig te volgen.
TIPS
Van jongvolwassenen met TOS voor mensen met TOS:
- Gebruik hulp-middelen om te plannen
(bijvoorbeeld: een weekplanner) - Durf te vragen wat jij nodig hebt
(bijvoorbeeld: herhaling, een rustige ruimte, een mentor) - Stel je grenzen
(bijvoorbeeld: een vergadering per week is genoeg) - Trek je soms even terug
TOSportret Xiao-Min:
Een jongvolwassene met TOS kan hulp nodig hebben om te ontdekken welke baan past. Of bij sollicitatie-brieven of sollicitatie-gesprekken. Je kind kan hiervoor hulp krijgen via de gemeente. Maar dan moet je kind wel ingeschreven staan in het doelgroepregister van het UWVHet UWV regelt de verzekeringen die gaan over werk. Bijvoorbeeld de verzekering dat je geld krijgt als je werkloos bent of niet meer kan werken. Het is een afkorting van Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen..
Als je kind een baan heeft kan het moeilijk zijn die te behouden. Werkpad biedt professionele ondersteuning. Bij werk zoeken en op het werk zelf. Een jobcoach van Werkpad kan bijvoorbeeld helpen om beter te communiceren met collega’s of je baas.
Mijn jobcoach helpt me goed om mijn werk en privé goed te kunnen combineren. … Ze is ook met mij mee geweest naar de Belastingdienst om wat papieren op te halen om daar aan te kloppen. Ik ben toen met de auto gegaan en toen zei de jobcoach: ik ga met je mee.
Hulp van familie
Als ik hulp nodig heb ga ik naar mijn zus, zoals belastingaangifte eerst met haar bespreken, daarna doe ik het zelf.
Sommige jongvolwassenen met TOS vragen het liefst hulp aan hun ouders of broers en zussen. Maar hulp van familie kan ook ongemakkelijk zijn. Voor de jongvolwassene met TOS, maar ook voor het familielid:
- De jongvolwassene met TOS wil niet meer afhankelijk zijn van een ouder of familielid.
- Jongvolwassenen willen zelf kunnen kiezen welke informatie bekend is bij hun familielid. Bijvoorbeeld over welke websites ze bezoeken of waar ze hun geld aan uitgeven.
- Ouders willen hun kinderen loslaten, maar merken dat ze toch in de buurt moeten blijven voor hulp.
- Ouders worden ouder en kunnen dan minder helpen.
TIP
Bespreek met je kind wat de voordelen en nadelen zijn van hulp binnen de familie. En wat andere mogelijkheden zijn.
Sociale contacten
Zelfstandigheid gaat ook over contact leggen met andere mensen. Sommige jongvolwassenen met TOS voelen zich eenzaam. Kijk eens bij onze tips op de pagina Vrije tijd om je kind hierbij te helpen.
Trainingen
Tot 23 jaar heb je voor jongvolwassenen met TOS ook allerlei trainingen. Bijvoorbeeld:
- om te leren wat TOS is en hoe je ermee om kunt gaan (psycho-educatie)
- om sterker te worden in communiceren
- om te praten over je gevoelens en er beter mee om te gaan
Kijk voor de mogelijkheden op Hoe vraag ik zorg of hulp aan.
TIP
Er zijn handige websites waar je allerlei vragen kunt stellen. Bijvoorbeeld over geld of relaties. Kijk eens op Steffie.nl of jongerenhulponline. Er zijn ook handige apps, zoals de Vraagapp.
Wil je meer lezen over wat jongvolwassenen met TOS zelf zeggen over hun stap naar zelfstandigheid? Kijk dan eens op de site van TOSKoploper. Daar vertellen jongvolwassenen met TOS over de stap naar zelfstandigheid. Bijvoorbeeld over de band met hun ouders, eenzaamheid, liefde en vriendschap.
TOSKoploper